Phong tục ngày tết là một điểm đặc trưng của người Việt. Sau đây hãy cùng điểm qua vài phong tục chúng ta thường làm trong ngày tết nhé:
1. Chơi hoa
Mỗi dịp xuân về, chúng ta đều đón Tết vào đầu năm mới âm lịch. Không khí Tết thực thụ bắt đầu vào rằm tháng chạp. Ai trồng hoa bích đào (miền Bắc) và mai (miền Nam) đều biết ngày này, ngày mà người ta phải bứt bỏ lá để cho hoa trổ bông đúng ngày mồng một Tết.
Không phải ai cũng làm mướn việc này vì tính chuyên nghiệp trồng hoa cảnh rất cao, tuy nhiên, chơi hoa đào, hoa mai ngày Tết là một truyền thống, và để hoa nở đúng ngày mồng 1 Tết thì duy nhất có ở Việt Nam.
phải người Nhật tự hào về bonsai thì người Việt Nam kiêu hãnh về chơi hoa. Nhưng đáng tiếc có một số loài hoa quý như thủy tiên, hoa quỳnh, thường được giới thượng lưu ngày xưa xếp vào loại hoa đón Tết cao cấp, xem hoa nở để đoán vận may, thì đến nay hầu như chơi còn mấy ai biết đến trong ngày Tết. thời kì đổi thay thì các thú vui ngày Tết cũng có những thay đổi, song truyền thống hoa Tết đại chúng ở Việt Nam ngày nay còn có thêm nhiều loại như hoa lan, hoa cúc, hoa tulíp… được phát triển từ trong nước và nhập khẩu từ nước ngoài vào.
2. Tiễn ông địa công Táo về trời
Cúng tiễn ông Táo là một trong các loại cúng ngày tết nguyên đán. ương truyền ở mỗi gia đình kể từ khi loài người biết dùng lửa để ăn chín đến nay luôn luôn trong nhà có ông Công táo quân.
thổ địa được xem là thần đất giữ nhà và biểu trưng của ông là cây nêu ngày Tết. Nay, phong tục trồng cây nêu đã bị mai một vì có nhiều đứa ở nhà tầng nên không có đất. Còn táo quân được dân gian gọi là “ông vua bếp”. Vua bếp là vị thần cai quản việc nấu bếp trong mỗi gia đình gắn với câu ngạn ngữ “có thực mới vực được đạo”. Một cỗ bếp có ba ông vua bếp được nắn bằng đất thó (đất sét) có hình chóp cụt uốn cong cúi đầu vào nhau tạo thành thế “kiềng ba chân”.
Việc tiễn ông Táo về trời là một phong tục đẹp với ý nghĩa linh tính. Không tiễn táo quân về trời là có gì đó khuất tất đối với trời nên sợ không dám làm lễ. Lễ ông Táo về trời bao giờ cũng có việc thả cá chép làm công cụ cho ông. Đây cũng là mặt đời sống thiêng liêng của cư dân sông nước.
3. Đi chợ Tết, xin chữ về thờ
Đi chợ Tết ngày xưa đẵn là mua lá dong, mua thịt, mua hành để về gói bánh chưng. Ngoài ra, người ta không quên qua cổng chợ xin thầy đồ mấy chữ về thờ vì ngày xưa đa phần không biết chữ nên mới có phong tục thờ chữ trong nhà để ước mơ con cháu sau này được học hành, làm ăn phát đạt. Chữ được chọn để thờ thường là chữ Tâm, Phúc, Đức… Phong tục thờ chữ ngày nay đang được phục hồi bằng thư pháp diễn tả một dân tộc hiếu học trong lịch sử và bữa nay.
4. Gói bánh chưng, bánh tét
Phải là những người có bàn tay khéo mới gói được, nếu không bánh sẽ nứt góc khi luộc. Đây cũng là nét văn hóa cộng đồng cao khi người này nhờ người kia gói bánh. Luộc bánh chưng là công đoạn được nhiều người thích nhất. Đêm những ngày gần Tết, trời se lạnh mà ngồi chờ đợi bên nồi bánh chưng thì còn gì thú bằng.
Bánh chưng là một phong tục có từ nền văn minh lúa nếp (không đơn giản là lúa nước). Lúa nếp chỉ tìm thấy vết tích cổ xưa ở đồng bằng sông Hồng và gắn với câu chuyện bánh chưng, bánh dầy từ thời vua Hùng thứ 18 khi kén phò mã. hiện tại bánh chưng bánh tét vẫn là phong tục thưởng thức ẩm thực Tết hết sức đẹp của dân tộc ta.
5. Lau dọn nhà
ắt đồ vật, chén bát đũa đều được đem ra sửa soạn và trưng bày. Công việc thu dọn ngày Tết có ý nghĩa quan trọng để chuẩn bị “tiễn năm cũ, đón năm mới”. Cùng công việc thu dọn cũng là lúc xem lại xem còn nợ ai cái gì thì phải trả, không để nợ hai năm mà thành “nợ cả đời”. Đây là phong tục tổng kết các quan hệ để xem nợ thì phải trả trước Tết, ơn thì phải đem lễ vật đến để đáp ơn, cũng có ý không nợ ơn qua năm.
6. Đón giao thừa
Giao thừa là lúc chứng kiến trời đất gặp nhau. Khi trời gặp nhau sẽ toát ra một linh khí mà ai lúc đó được chứng kiến sẽ thấy trào dâng xúc cảm. Đón giao thừa bao giờ cũng cúng ngoài trời, có thể cúng mặn hoặc cúng hoa quả. Cùng với việc cúng giao thừa này, trên bàn thờ trong nhà bao giờ cũng có ngũ quả gồm chuối (chuối tiêu), bưởi, bòng, cam quýt. Ở miền Nam thờ trái theo tiếng nói nên thường có ngũ quả gồm na (cầu), dừa (vừa), đu đủ (đủ), xoài (xài), sung (giàu có) hoặc dứa (thơm); đó là cầu - vừa - đủ - xài - sung hoặc cầu - vừa - đủ - xài - thơm.
7. Xông đất mồng 1
Xông đất có thể là chọn người từ trước và người được chọn sẽ đến vào lúc sớm nhất trong năm. Xông đất được tính từ lúc sáng sớm (kim ô hé rạng) và trong ngày mồng một. Người kỹ tính không đến thăm nhà khác vào ngày mồng một, nhất là người còn để tang người nhà. Cũng có người chọn sự ngẫu nhiên trong việc xông nhà để chiêm nghiệm trong năm.
8. Lễ
Lễ là lễ thức tôn ti thứ tự tiên sư cha cố cụ, ông bà, cha mẹ, con cháu, họ hàng, bà con hàng xóm, khách thập phương. hết thảy đều được trân trọng trước sau, bởi vậy mới có câu “mồng một lễ cha, mồng hai lễ mẹ, mồng ba lễ thầy”. Cha là bên nội để lại cho ta dòng tộc (theo phụ hệ) cho nên được xem là quan trọng. Mẹ là bên ngoại cho ta cơ thể làm người, thành ra mà phải trân quý. Thầy là người cho ta hiểu biết nên phải biết kính mến.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét